Fungsi komposisi merupakan fungsi penggabungan dua jenis fungsi seperti fungsi f(x) dan g(x) yang disimbolkan “o”.
Soal : 1 
Jika f
: R à R dengan f(x) = x –
4 dan g:R à
R dengan g(x) = x2 + 1. Tentukan (fog)(x – 3). 
A.  4x2 – 6x +
6             D. x2 – 6x + 6
B.  3x2 + 6x –
6             E. x2 + 6x – 6 
C.  2x2 – 6x +
6 
Pembahasan : 
ó f(x) = x – 4 
ó g(x) = x2
+ 1
ó (fog)(x) = (x2
+ 1) – 4 
ó (fog)(x) = x2
– 3 
ó (fog)(x – 3) = (x – 3)2
– 3 
ó (fog)(x – 3) = (x2
– 6x + 9) – 3 
ó (fog)(x – 3) = x2
– 6x + 6 
Kunci : D 
Soal : 2 
Fungsi f:R à R dimana f(x) = 2x –
1 dan g(x) = x2 + 3. Tentukan (fog)(x). 
A.  x2 – 5               D. 2x2 + 5 
B.  x2 + 5                      E. 3x2 – 5 
C.  2x2 – 5  
Pembahasan : 
ó f(x) = 2x – 1
ó g(x) = x2
+ 3
ó (fog)(x) = 2x – 1 
ó (fog)(x) = 2(x2
+ 3) – 1 
                = 2x2 + 6 – 1 
                = 2x2 + 5 
Kunci : D 
Soal : 3
Diketahui fungsi f(x)
= 6x – 3, g(x) = 5x + 4 dan (fog)(a)
= 81. Maka nilai a sama dengan … 
A.  1                      D. 4
B.  2                      E. 5
C.  3
Pembahasan : 
ó f(x) = 6x – 3
ó g(x) = 5x + 4
ó (fog)(x) = 6x – 3 
                = 6(5x + 4) – 3 
                = 30x + 24 – 3 
                = 30x + 21 
Substitusikan nilai x
= a, 
ó (fog)(a) = 30x + 21 
            81 = 30a + 21 
     81 – 21 = 30a 
            60 = 30a 
              a = 2 
Kunci : B
Soal : 4 
Fungsi – fungsi f, g,
dan h adalah pemetaan dari R à R. Dengan f(x) = x + 4, g(x) = 2 – x,
dan h(x) = x2 – x + 1. Tentukan fungsi komposisi ((fog)oh)(x) = … 
A.  2x2 + x –
5                     D. – x2 +
x + 5 
B.  2x2 – x +
5                     E. x2 + x
+ 5 
C.  – x2 + x –
5 
Pembahasan : 
ó f(x) = x + 4
ó g(x) = 2 – x
ó h(x) = x2
– x + 1
ó (fog)(x) = x + 4 
                = (2 – x) + 4 
                = 6 – x 
ó ((fog)oh)(x) = 6 – x 
                      = 6 – (x2 – x + 1) 
                      = 6 – 1 – x2 +
x 
                      = – x2 + x + 5
Kunci : D 
Soal : 5
Diketahui (fog)(x) = 2x + 4 dan
f(x) = x – 2. Tentukan fungsi g(x).
A.  2x + 6              D. x + 6 
B.  3x + 6              E. x – 6 
C.  4x + 6 
Pembahasan : 
ó f(x) = x – 2
ó (fog)(x) = 2x + 4
     2x + 4 = g(x) – 2  
         g(x) = 2x + 4 + 2 
         g(x) = 2x + 6 
Kunci : A
Soal : 6 
Jika f(x) = 3x + 2
dan g(x) = 4x2. Maka (fog)(x) dan (gof)(x) … 
Pembahasan : 
ó (fog)(x) = 3x + 2 
                = 3(4x2) + 2 
                = 12x2 + 2 
ó (gof)(x) = 4x2
                = 4(3x + 2)2
                = 4(9x2 + 12x + 4)
                = 36x2 + 48x + 16 
Soal : 7 
Diketahui f(x) = 2x
dan g(x) = x – 3. 
Tentukan : 
a.  (gof)(x)
b.  (fog)(x)
Pembahasan : 
Bagian a)
ó (gof)(x) = x – 3 
                = (2x) – 3 
                = 2x – 3 
Bagian b) 
ó (fog)(x) = 2x 
                = 2(x – 3) 
                = 2x – 6 
Soal : 8
Diketahui f(x) = 3x +
4 dan g(x) = 3x. Tentukan nilai dari (fog)(2) = … 
Pembahasan : 
ó      f(x) = 3x + 4
ó      g(x) = 3x
ó (fog)(x) = 3x + 4 
                = 3(3x) + 4 
                = 9x + 4 
Substitusikan x = 2,
ó (fog)(2) = 9(2) + 4
                = 22
Soal : 9
Diketahui f(x) = 3x,
g(x) = 5 – 2x, dan h(x) = x + 2. Tunjukkan bahwa : 
a.  (fog)(x) ≠ (gof)(x) 
b.  (fo(goh))(x) = ((fog)oh)(x)
Pembahasan : 
Bagian a) 
ó (fog)(x) = 3x
                = 3(5 – 2x) 
                = 15 – 6x 
ó (gof)(x) = 5 – 2x 
                = 5 – 2(3x) 
                = 5 – 6x 
Kesimpulan : (fog)(x) ≠ (gof)(x)
Bagian b)
ó (goh)(x) = 5 – 2(x + 2)
                 = 5 – 2x – 4 
                 = 1 – 2x 
Maka, 
ó (fo(goh))(x) = 3x 
                      = 3(1 – 2x) 
                      = 3 – 6x 
ó (fog)(x) = 3x 
                = 3(5 – 2x) 
                = 15 – 6x 
Maka, 
ó ((fog)oh)(x) = 15 – 6x 
                      = 15 – 6(x + 2) 
                      = 15 – 6x – 12 
                      = 3 – 6x 
Kesimpulan : (fo(goh))(x) = ((fog)oh)(x)
Soal : 10 
Diketahui f(x) = x2
+ 1 dan g(x) = 2x – 3, maka (fog)(x)
= … 
Pembahasan : 
ó f(x) = x2
+ 1
ó g(x) = 2x – 3
ó (fog)(x) = x2
+ 1 
                = (2x – 3)2 + 1 
                = 4x2 – 12x + 9 + 1 
                = 4x2 – 12x + 10
Soal : 11
Diketahui (fog)(x) = x + 4 dan
g(x) = x – 2. Tentukan invers dari fungsi f(x). 
Pembahasan : 
ó       (fog)(x) = x + 4
ó        f(g(x)) = x + 4 
ó       f(x – 2) = x + 4 
ó f(x – 2 + 2) = x + 4
+ 2
ó             f(x) = x + 6 
Selanjutnya fungsi
invers dari f(x).
ó     f(x) = x + 6 
ó         y
= x + 6
ó f – 1 (x)
= x – 6 
Soal : 12 
Diketahui (fog)(x) = 2x + 4 dan
f(x) = x – 2. Tentukan fungsi g(x). 
Pembahasan : 
ó (fog)(x) = 2x + 4 
ó f(x) = x – 2 
Misalkan g(x) = y 
ó f(g(x)) = 2x + 4 
ó     f(y) = x – 2 
ó 2x + 4 = y – 2 
ó         y = 2x + 6 
ó     g(x) = 2x + 6 
Soal : 13
Diketahui f(x) = x –
4 dan g(x) = x2 – 3x + 10. Tentukan fungsi komposisi gof(x). 
Pembahasan : 
ó f(x) = x – 4
ó g(x) = x2
– 3x + 10
ó (gof)(x) = x2
– 3x + 10
                = (x – 4)2 – 3(x –
4) + 10 
                = x2 – 8x + 16 – 3x
+ 12 + 10 
                = x2 – 11x + 38 
Soal : 14 
Diketahui f(x) = x +
2 dan g(x) = 2x – 4. Tentukan (gof) – 1 = … 
Pembahasan : 
ó f(x) = x + 2
ó g(x) = 2x – 4
ó (gof)(x) = g(f(x)) 
                = 2x – 4 
                = 2(x + 2) – 4 
                = 2x + 4 – 4 
                = 2x
ó (gof) – 1 = ½ x 
Soal : 15 
Diketahui f(x) = x +
1 dan (fog)(x) = 3x2
+ 4. Tentukan g(4) = … 
Pembahasan : 
Misalkan g(x) = y 
ó f(x) = x + 1
ó (fog)(x) = 3x2
+ 4 
ó (fog)(x) = f(g(x)) 
ó 3x2 + 4 =
x + 1 
ó 3x2 + 4 =
y + 1
ó          y = 3x2 + 3 
ó      g(x) = 3x2 + 3 
ó      g(4) = 3(4)2 + 3 
ó      g(4) = 51 
Soal : 16 
Jika f(x) = 2x, g(x)
= 3x – 1, dan h(x) = x2, maka (fogoh)(x) = … 
Pembahasan : 
ó (goh)(x) = 3x – 1 
                 = 3(x2) – 1 
                 = 3x2 – 1
Maka, 
 
ó (fogoh)(x) = (fo(goh))(x)
ó                 = 2x 
ó                 = 2(3x2 – 1)
ó                 = 6x2 – 2 






0 comments:
Posting Komentar
Silahkan Berkomentar dengan Bijak sesuai dengan semangat kemajuan yang membangun Blog ini dan Jangan keluar dari topik